با گذر زمان و تداوم گسترش فرهنگ حسنه وقف بر تعداد این آب سردکن ها افزوده شده و ظاهر جدیدى به خود گرفتند که عموم درروزگار قبل از همه گیرى کرونا ، هنگام نوشیدن آب ضمن یادآورى ظلم یزدیان به حضرت امام حسین (ع) براى لحظه اى هم که شده باپیام هاى مذهبى مواجه مى شدند که اثر مطلوبى در ترویج و اشاعه فرهنگ دینى داشت.
این دستگاه ها که به مرور زمان در اثر استفاده عمومى مستعمل مى شدند و بهسازى آن ها یا توسط خیرین انجام مى شد و یا تا مدتها متولى خاصى براى راه اندازى مجدد نداشتند ، در سال هاى اخیر به شکل سقاخانه درآمدند با ظاهرى شبیه استوانه مستطیل وگنبد بر سر.
این روزها بسیارى از این سقاخانه ها علاوه بر چالش وجود آب ، وضعیت ظاهرى و باطنى جالبى ندارند که نیازمند بهسازى و راه اندازىمجدد است. شیر آب آنان یا خراب بوده و یا کلا مفقود شده و آنانى که آبى در خود دارند همانند قدیم شیر آن چِکه مى کند.
البته عده اى هم هستند که از ماه رمضان هاى سال هاى گذشته به خاطر رحمت این ماه و جلوگیرى از آب خورى در ملاء عام ، شیر فلکهاصلى آب آنان را بسته و هنوز یادشان رفته که دوباره آن را راه اندازى کنند و شاید توجیهى که دارند این باشد که با سرد شدن هوا درماه هاى آتى احتمال یخ بستن آب و به دنبال آن تخریب این دستگاه ها وجود دارد!
گفته شده بعضى ها هم به فکر آنان هستند که آب معدنى میفروشند و این سقاخانه ها فروش آب معدنى را تحت الشعاع خود قرار مىدهد! همچنین دیده شده بخش آب رو این سقاخانه ها هم از تخریب و فرسودگى در امان نمانده و به برخى از آنان آهن آلات مجزایىملحق شده که ظاهرى عجیب به خود گرفته اند.
سواى از آنکه عالمان گفته اند آب را نباید به صورت سرپایى نوشید و یا اینکه آب نباید خیلى سرد باشد چون موجب بیمارى است ، دردوران همه گیرى کرونا چه دستور العمل هایى بایستى براى این سقاخانه ها هم وضع شود جاى سوال دیگریست که متولیان بخشسلامت باید به آن پاسخ دهند.
ناگفته نماند که در بسیارى از اماکن نیز مردم با فرهنگى متعالى خود، اقدام به تهیه لیوان هاى یکبار مصرف کرده اند و وجهه قابل قبولترى به این وضعیت بخشیده اند که آن اقدام فرهنگى نیز از حرف و حدیث در امان نبوده و عده اى وجود لیوان هاى پلاستیکى یکبارمصرف را سرطان زا دانسته و بر آسیب هاى ناشى از امحاء و تجزیه ناپذیرى طبیعى آن در محیط زیست اعلام خطر مى کنند.
با تمام این تفاسیر، چالش آب در این سقاخانه ها بى داد مى کند و بسیارى از آنان با ظاهر نامطلوبى که گذر زمان به خود گرفته اند ،رها شده و نیازمند بهسازى هستند. با پیشرفت معمارى و وجود متولیان فرهنگى که تعداد آنان هم کم نیست ، انتظار مى رود شهردارىها نیز در مکان یابى و کیفیت ساخت این سقاخانه ها مردم را یارى نمایند .
توجه به شیوه ساخت این سقاخانه ها که عموما با سنگ هایى است که مشابه آن براى قبور استفاده مى شود با لحاظ نماسازى جدید همراه با توصیه به مصرف بهینه آب، میتواند ضمن بهبود وضعیت ظاهرى این سقاخانه ها ، وضعیت بصیرى محلى را نیز جذاب تر نماید.
تصویر این مطلب از سقاخانه اى است که در مرکز شهر تبریز و در چهارراه آبرسان قرار گرفته و گویاى واقعیت این یادداشت مى باشد.
- نویسنده : سيدهادى شاطرموسوى
- منبع خبر : اختصاصى توران
Wednesday, 12 February , 2025