بهمن قدمی دمابی درخصوص معایب و مزایای فروش خودرو و مسکن به صورت متری در بورس کالا، اظهار کرد: در کشور بنا بر دلایلی کالاهای مصرفی ماهیت خود را از دست داده و به صورت سرمایه درآمده‌اند یعنی در تمامی نقاط دنیا افراد خودرو یا مسکن را برای استفاده از آن‌ها خریداری می‌کنند اما در کشور ما اشخاص اقدام به خرید خودرو و مسکن می‌کنند تا به این طریق سرمایه خود را ذخیره کنند یعنی درواقع فرد یک خودرو را خریداری می‌کند تا آن را به قیمت بالاتر بفروشد.
این کارشناس اقتصادی افزود: زمانی که کالاهای مصرفی مانند خودرو، مسکن و… ماهیت خود را از حالت مصرفی به سرمایه‌ای تغییر دهند لازم است در حوزه اقتصادی با حساسیت بیشتری به این کالاها توجه شود، برای مثال برای اینکه بتوانیم بازار خودرو را مدیریت کنیم باید به برخی مولفه‌ها توجه داشته باشیم یعنی صرفا درنظر داشتن فرآیند عرضه و تقاضا، بازار، سلیقه افراد و… اثرگذار نیست.
وی ادامه داد: با تبدیل شدن خودرو به یک کالای سرمایه‌ای نمی‌توان تنها براساس نیاز بازار و تقاضای افراد عمل کرد و لازم است فضایی فراهم شود تا افراد برای سرمایه‌گذاری به سایر بازارها ورود پیدا کنند اما چون اقتصاد این زیرساخت و توانایی را ندارد که در سایر حوزه‌ها مانند بازار بورس سرمایه‌های خرد و کلان افراد را جذب کند درنهایت سرمایه افراد وارد بازارهای کاذب خواهد شد.
قدمی عنوان کرد: درحال حاضر قانون‌گذار سعی کرده خودرو را از حالت کالای سرمایه‌ای خارج کرده و آن را در اختیار مصرف‌کننده نهایی و واقعی قرار دهد که برای این منظور بازار بورس کالا فراهم و خودرو وارد این بازار شده است تا افراد از این طریق خودرو مورد نیاز خود را خریداری کنند.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه موضوع عرضه خودرو در بازار بورس کالا از سال ۱۳۹۶ مطرح شد اما به تازگی وارد مرحله اجرایی شده است، اضافه کرد: اگر روند عرضه خودرو در این بازار ادامه داشته باشد می‌تواند برخی مزایا را به همراه داشته باشد اما اگر این روند تداوم نداشته باشد حتی می‌تواند شوک‌های گسترده‌ای به بازار وارد کند.
وی تصریح کرد: در گذشته نیز در یک بازه زمانی فروش سکه در بازار بورس کالا صورت گرفت اما این اقدام در یک بازه زمانی قطع شد که این نوسان و شوک‌های عرضه در بورس کالا منجر شد قیمت سکه و طلا افزایش پیدا کند بنابراین اگر روند عرضه خودرو در بازار بورس کالا ادامه نداشته باشد شوک‌هایی به بازار می‌شود و درنتیجه شاهد رشد قیمت خودرو خواهیم بود که این موضوع نیز تنها موجب زیان رسیدن به مصرف‌کنندگان واقعی است.
قدمی یادآور شد: در مقابل اگر خودرو به صورت مستمر و پیاپی در بازار بورس کالا عرضه شود تقاضای کاذب در این بازار از بین می‌رود منظور از تقاضای کاذب نیز افرادی هستند که تنها برای سرمایه‌گذاری و کسب سود اقدام به خرید خودرو می‌کنند، دومین مزیت تداوم این شیوه این است که نقدینگی موجود در بازار به صورت هدفمند هدایت می‌شود.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به رانت‌های موجود در بازار خودرو، بیان کرد: برای مثال یک خودرو در قیمت کارخانه ۲۰۰ میلیون تومان است اما در بازار با قیمتی نزدیک به ۴۰۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد و از این تفاوت قیمت خودرو در بازار و کارخانه سودهای زیادی به دست برخی افراد می‌رسد اما بازار سرمایه موجب می‌شود افراد واسطه و درنتیجه رانت‌های موجود در این بازار از بین بروند.
وی افزود: با توجه به این موضوع که در هنگام عرضه خودرو در بورس کالا خودروسازان امکان رصد لحظه‌ای بازار را دارند و می‌توانند از تقاضا و نیاز مصرف‌کنندگان اطلاع کسب کنند درنتیجه تولید خود را بر اساس این فرآیند تنظیم می‌کند.
قدمی ادامه داد: امروزه یکی از موضوعاتی که اقتصاد ایران با آن درگیر است قیمت‌گذاری دستوری است و این تعیین قیمت موجب می‌شود طرفین متضرر شوند برای مثال زمانی که قیمت خودرو توسط شورای رقابت مشخص می‌شود خودروسازان دچار زیان می‌شوند از طرف دیگر نیز مصرف‌کنندگان قادر به تامین نیاز خود نخواهند بود اما یکی دیگر از مزیت‌های فروش خودرو در بازار بورس کالا این است که این بازار از قیمت‌های دستوری خارج می‌شود و قیمت خودرو براساس فرآیند عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه قانونمند شدن معاملات از دیگر مزایای عرضه خودرو در بازار بورس کالا محسوب می‌شود، عنوان کرد: زمانی که یک خودرو در بورس کالا عرضه می‌شود خریدار و فروشنده کاملا مشخص هستند و دولت نیز می‌تواند بر این فرآیند رصد داشته باشد و رانت‌هایی که در این بازار وجود دارند را به حداقل برساند همچنین می‌تواند برای دریافت مالیات اقدام کند اما دستیابی به تمامی مزایای ذکر شده مشروط بر این است که عرضه خودرو در بازار بورس کالا تداوم داشته باشد.
وی درخصوص فروش متری مسکن در بازار بورس کالا، گفت: اصلی‌ترین مزیت این موضوع این است که نقدینگی‌های خرد در جامعه جذب و هدایت می‌شوند همچنین افراد می‌توانند با سرمایه‌های اندک خود یک پس‌انداز داشته و از تورم در امان باشند.
قدمی اضافه کرد: برای مثال ممکن است فردی قصد خرید آپارتمان دارد اما سرمایه لازم را در اختیار ندارد اگر این فرد وارد بورس کالا شود می‌تواند در ابتدا یک متر از مسکن را خریداری کند در بازه زمانی بعدی اقدام به خرید پنج متر مسکن کند و به همین صورت پول خود را در مقابل تورم ایمن می‌کند و در یک بازه زمانی مناسب به صورت واقعی در فضای عینی اقدام به خرید یک آپارتمان کند.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: بنابراین اصلی‌ترین مزیت فروش متری مسکن در بورس کالا همین جذب نقدینگی‌های خرد افراد به اقتصاد است همچنین از طرف دیگر انبوه‌سازان می‌توانند اقدام به جمع‌آوری این سرمایه و تولید مسکن کند، افراد نیز سرمایه خود را ایمن کرده و قدرت خرید در بلندمدت را حفظ می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: سه مزیت اساسی و مهم برای فروش مسکن در بورس کالا به صورت متری مطرح شد اما دستیابی به مزایای این طرح نیز نیازمند تداوم در اجرا همچنین اعمال قانون دقیق، شفاف و واضح است.
Monday, 25 September , 2023