پایگاه خبری توران :آذربایجان و تورک فولکلورو او قده ر زنگین و مضمونلودور کی، اونا سانکی بیر مرز قویماق اولمور. بئله بیر زنگین خزینه نین آتالاریمیزدان بیزلره آمانات اولدوغونو گره کمز- کی، اونودوب، اونا سایغیسیزلیق ائده ک. گره ک الیمیزدن گلدییی قده ر اونو قورویوب، گله- جه ک نسیللریمیزه تاپشیراق. و اونلارا اؤیره دک کی، […]
پایگاه خبری توران :آذربایجان و تورک فولکلورو او قده ر زنگین و مضمونلودور کی، اونا سانکی بیر مرز قویماق اولمور. بئله بیر زنگین خزینه نین آتالاریمیزدان بیزلره آمانات اولدوغونو گره کمز- کی، اونودوب، اونا سایغیسیزلیق ائده ک. گره ک الیمیزدن گلدییی قده ر اونو قورویوب، گله- جه ک نسیللریمیزه تاپشیراق. و اونلارا اؤیره دک کی، بو فولکلور خزینه میزی قورویوب، ساخلاسینلار.
- اوْوسون نغمه لری
آشاغیداکی نغمه لر، جادی و اووسون کیمی، طبیعتده تاثیر قویماق نیَتی ایله اوخونور:
- اوْوچولار اوْوو نیشانلاییب، اوخ آتارکن بئله دئیرلر:
هاش گئده
هوش گئده
بو اوخ سنه
توش گئده
- اوْوچونو یولا سالارکن اونون دالینجا بو ویردلری اوخویارلار:
اوْوا گئدن، اووون توش
اووون اولسون مارال، قوش
قورد- قوشو سحر – آخشام
ارزه – لرزه سالان گل
بدهئیبتدن، بداصیلدن
بدنظردن دولان گل.
- بیر اوشاغین بوغازی آغرییاندا اونون بؤیوگو الیله بوغازینی سیغارلاییب بو ویردی اوخویار:
گئجه گلمیسن، گئجه قاییت !
گونوز گلمیسن، گونوز قاییت !
هاواخت گلمیسن، او واخت قاییت !
و بئله اینانارلار کی، خسته لیک، نوخوشلوق گونون هانسی ساعاتیندا گلمیشدی سه ائله او ساعاتدا دا نوخوشون جانیندان چیخیب، گئده جک.
- بیر پارا اووسونلار دا واردیر کی نثر پارچالاریدیر. اؤرنک اولاراق:
اوشاغی بله یندن سونرا آناسی اوچ یول الینی یئره چالیب، اوشاغین کوره یینه ووروب، دئیه ر:
« هامینین یوخوسو سنین اولسون». و اینانارلارکی، اوشاق آغیر یاتاجاق.
- ایرانین قوزئی دوْغوسوندا اولان شاهرود شهرینین بیر پارا کندلرینین اهالیسی تورکدور. ” ابر” آدلی همین کندلرین بیرینده شوملانمیش زمیلره توخوم سپمک موعیَن مراسیم ایله کئچیریلیر. اکینچیلر توخومون آغیرلیغیجا خورما یا دا قاوون زمینین بیر بوجاغینا قویارلار، سونرا اوزو قیبله یه ، ساغ الیله یئره توخوم سپیب، بونلاری اوخویارلار:
« خودایا سنین اومودونا شو بوغدا ، شو خورمایا اوزوم یا انار کیمی عمل ائتسین، تویا خرج بوْلسون »
- ایناملار
- قارغا قاریلدایاندا بد خبر ائشیدرسن.
– قازان دیبی قاشییانین تویوندا قار یاغار.
- قونشودا دیرناق کسمزلر.
- قیز ساچینی هؤررکن، ساچینین کیچیک بیر حیصه سی هؤروکدن کناردا قالسا، قیزا ائلچی گله جک.
- قبریستانلیغی ال ایله گؤسترمزلر.
- قوربان کسیلن گون ائوده ایش گؤرمزلر.
- اگر قولاغین ایچی قاشینسا، دئیه رلر قوناق گله جک.
- ایلان آی گؤرمه یینجه جانی چیخماز.
- صاغیرلی ائوده چای ایچمزلر. ( بیر صاغیرین آتاسی اؤلنده او ائوده چای ایچمزلر).
بو عظیم فولکلورون بوداقلاریندان بیری ده سایالاردی کی، چوخلو بوداق و قوْلا بؤلونور. بو بوداقلارین بیری ده اؤزل بیتگیلره اوخونان سایالاردی کی، ان گؤرکملیسی اوزرلیک سایالاریدیر.
بیلدیییمیز کیمی موعیَن بیتگیلره و اونلارین توخوملارینا تقدیس گؤزو ایله باخیلیر. او جومله- دن اوزه رلییی بیر شفا وئرن و پیس گؤزلردن قورویان و ایچمه لی داوا ائله ییب ایشله دردیلر. بو باخیش سبب اولوب، بو گون تورکلرین و آذربایجانلیلارین آراسیندا چوخلو اینانجلار اوزرلیک اوچون یارانسین.
اوزرلیک حاققیندا اینانجلار:
- اوزرلیک یاندیراندان سونرا گره ک کولو آستانا قاپیسیندان ائشییه تؤکولسون.
- اوزرلیک سالاندا اود توتسا، گره ک سؤندورولمه سین.
- یئددی قاپینین، یئددی بوروغون و یئددی مچیدین چؤر – چؤپو اوزرلیکده سالیب یاندیریلسا، هر جور خسته لییی درمان ائده ر.
- اوزرلیک سالمامیشدان قاباق بیر اوْووج گؤتوروب تصدَوق کیمی باشا دولاندیریب، اوستونه اوفله ییب، اودا سالارلار. بعضن باشا دولاندیریب، ایکی چییینه و یا کورهیین اورتاسینا ووروب سونرا اودا آتارلار.
- آخیر چرشنبه گونو اوزرلیک و کندروشا آلیب آتیل – باتیل اودونا آتیب، یاندیرارلار.
اوزرلییه گؤره چوخلو سایا دا اوخونار کی، آشاغیدا اونلاردان بیر نئچه سینی خاطیرلاتماق اولار:
اوزرلیکسن هاواسان
هر درده سن داواسان
باشی بؤرکلو اوزرلیک
دیبی کؤکلو اوزرلیک
آتلاسین، پاتلاسین
یامان گؤزلر چاتلاسین
***
اوزرلیکسن هاواسان
یئددی درده داواسان
درد قاپیدان گیره نده
سن باجادان قوْواسان
***
جورجلر یارپاغی
آستانالار تورپاغی
هر کس بیزه گؤز ووروب
گؤزونه بیبه ر یارپاغی.
تهیه و تنظیم : الهام عبادی ( دبیر سرویس تورکی )
Wednesday, 29 November , 2023